Schemerdier – Astrid Goossens

Vanmorgen speelde ‘i am woman’ nog op de radio. Een recente hit waar ik ook fan van was, ik zag het als een manifestatie, of een herinnering, dat ge alles moogt zijn wat ge wilt zijn. Maar hoe langer ik het hoor, voelt het lied steeds meer als een ideaal, als fictie. Hoe langer ik het hoor, hoe ongrijpbaarder het wordt, zeker wanneer ik luister naar het nieuws, en de schrijnende situaties/discussies zie waarin vele vrouwen zich bevinden.

Enige tijd geleden schreef ik een stuk over een verloren woensdag, waarop mijn vriendin vertelde hoe haar date van de avond daarvoor haar had aangerand; ik me gecensureerd voelde in het kader van relatiebehoud; en een andere man op café misbruik probeerde te maken van een andere, licht beschonken, vriendin. Ik wilde het stuk 2 maanden geleden posten, maar het bleef het liggen, omdat het schrijven ervan onaangenaam confronterend was. Mijn gevoel sluimerde: ik was boos, en teleurgesteld dat dit nog altijd kon gebeuren. Uiteindelijk verdween het gevoel weer naar een stoffig hoekje van mijn brein. Het heel Voice-schandaal bracht alles terug, maal honderd. Hierin ben ik duidelijk ook niet alleen, mijn hart bloedt nog meer wanneer ik zie hoeveel het triggert bij zoveel meisjes en vrouwen.

‘Trek je mond open’ bleef hangen na de Boos-reportage. Een oproep die De Mol meermaals lanceerde naar (mogelijke) slachtoffers. Het deed me denken aan een – van de vele – uitgaanssituaties. Met twee mannelijke vrienden in ’t kielzog kwamen we onze studiegenote tegen in Café D’anvers. Het was een trage donderdag met weinig volk op de vloer en ik stond met mijn vrienden te praten, toen ik een hand op mijn kont voelde. Ik was verbijsterd toen ik omdraaide en een kerel zag die met zijn rug naar mij toe stond, met zijn hand naar achteren uitgestrekt, recht op mijn kont. Dus ik deed wat me logisch leek: ik gaf een ruk aan zijn arm, hij viel uit zijn vriendengroepje, bijna op de grond. Mijn ene vriend vroeg waarom die actie nu nodig was geweest. Mijn andere vriend zei dat die gast het als compliment had bedoeld. Onze studiegenote vertelde me dat ik beter om een pintje als ruil kon vragen wanneer dat gebeurde, dat is wat zij altijd deed. Free drinks.

Ik ben woedend, en teleurgesteld, En terwijl #metoo een gimmick/grap werd op café, en na enige tijd een stille dood is gestorven, focussen we net zoals die hashtag toen terug alleen op het slachtoffer: hier jonge, vrouwelijke kandidaten. Maar hoe meer ik lees over de hele Voice-situatie, en hoe meer ik erover praat met goeie mensen, hoe meer ik zie dat dit niet enkel een mannen- of vrouwenprobleem is, maar een mensenprobleem. Ik keur het gedrag van de vermeende daders in kwestie af, én van de omstanders die de andere kant opkeken, mannen en vrouwen die hun kop in ’t zand staken, de mensen die daders er met een ‘niet meer doen, he’ vanaf lieten komen, die geen grenzen stelden aan zulk gedrag.

Mijn lieve vriend las vandaag Manzini voor, ik parafraseer: zullen we tieners blijven die onze kop in het zand steken, of zullen we volwassen worden en de verantwoordelijkheid nemen voor onze keuzes. De verantwoordelijkheid nemen voor onszelf en anderen. De keuze ligt bij elk van ons: hoofd in het zand of ogen gefixeerd op de horizon? Ik ben het eens dat we onze mond moeten opentrekken, maar ik heb het absoluut niet over slachtoffers, wel over de omstanders. Dus fuck #metoo, die slachtoffer passief laat en laten we actie ondernemen: let’s speak up.

Laat u horen voor mensen die dat niet kunnen of durven, breek een louche situatie op ook in gelijk welke context, corrigeer die collega die seksistische opmerkingen maakt. Laten we praten, tussen mannen en vrouwen over het limiterende kader waarin we opgroeien, welke handtastelijkheden vrouwen bijna als een rite of passage moeten doorstaan, welke onmogelijke verwachtingen mannen voelen vanuit de maatschappij. Laat horen dat een kontkneepje geen compliment is, en laat weten dat zulk gedrag niet getolereerd wordt. Roep als het moet, dat niemand zich ooit zou moeten voelen als een eigendom of ding, en dat seksueel grensoverschrijdend gedrag niet goed te maken is met bier als omkoperij. Moeders en vaders, toon uw dochters en zonen wat het betekent om een goei mens te zijn. Laat uw verhalen horen, aan iedereen die het moet horen. Schrijf er gedichten over, maak er muziek op, laat uw gevoelens uit uw penselen vloeien, laat kunst helpen.

Als enkeling een grens zetten kan onmogelijk voelen, als een druppel op een hete plaat. Maar als we het met z’n allen doen kunnen we misschien eindelijk een verschil maken. Let’s speak up, en laten we dat blijven doen zodat we een einde maken aan het grijze gebied dat seksueel grensoverschrijdend gedrag is. Laten we zwart-wit zijn, in wat kan en niet kan, in wat we tolereren en wat niet. Laten we een positieve draai geven aan het omstandereffect. Want als we al één situatie kunnen voorkomen, is dat al een overwinning.

Ik trek mijn mond open tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag, gij ook? #speakup #hetomstaandereffect